عینک طبی و عینک آفتابی

تنبلی چشم (آمبلیوپی) کاهش بینایی در یک چشم بر اثر برخی نارسایی ها در رشد در ایام اولیه حیات است. چشم ضعیفتر یا تنبل اغلب به سمت داخل یا خارج می رود.

تنبلی چشم معمولا از زمان تولد تا سن 7 سالگی رشد می کند و علت اصلی کاهش بینایی در یک چشم بین کودکان است. تنبلی چشم به ندرت در هر دو چشم تاثیر می گذارد.

تشخیص و درمان اولیه می تواند به جلوگیری از مشکلات دراز مدت در دید کودک شما کمک کند. معمولا تنبلی چشم با عینک یا لنزهای تماسی یا چشم بند قابل معالجه است. گاهی اوقات هم جراحی مورد نیاز است.

علائم

علائم و نشانه های تنبلی چشم عبارتند از:

• فرورفتگی به داخل یا بیرون آمدگی چشم

• به نظر برسد چشمها هماهنگ با هم کار نمیکنند

• ادراک عمق ضعیف

• چپ شدن یا بسته شدن یک چشم

• کج شدگی سر

• نتایج غیر طبیعی آزمایشات غربالگری بینایی

گاهی اوقات تنبلی چشم بدون معاینه چشم قابل تشخیص نیست.

چه زمان باید سراغ پزشک رفت

در صورتی که انحراف چشم در چشم فرزندتان متوجه شدید به پزشک مراجعه کنید. اگر در سابقه خانوادگی انحراف چشم، آب مروارید دوران کودکی یا دیگر شرایط چشم وجود داشته باشد بررسی بینایی به طور خاص بسیار مهم است.

برای همه کودکان، امتحان کامل چشم بین سنین 3 تا 5 توصیه می شود.

عوامل

تنبلی چشم به دلیل تجربه بصری غیر طبیعی در اوایل زندگی است که مسیرهای عصبی بین لایه نازک بافت (شبکیه) در پشت چشم و مغز را تغییر می دهد. چشم ضعیف سیگنال های بصری کمتری دریافت می کند. در نهایت، توانایی چشم ها برای همکاری با هم کاهش می یابد، و مغز سیگنال دریافتی از چشم تنبل را سرکوب میکند یا نادیده میگیرد.

هر چیزی که بینایی کودک را مختل می کند یا سبب می شود که چشم ها انحراف پیدا کنند یا از کار بیافتند، ممکن است به تنبلی چشم منجر شوند. علل رایج این بیماری عبارتند از:

• عدم تعادل عضلانی (استرابیسم). شایع ترین علت تنبلی چشم، عدم تعادل در عضلاتی است که چشم را جهت میدهند. این عدم تعادل باعث می شود که چشم ها به سمت هم یه به سمت مخالف منحرف شوند و مانع از هماهنگی آنها با یکدیگر شوند.

• تفاوت وضوح بینایی بین چشم ها (انیزومتروپی انکساری). تفاوت قابل توجهی بین نمره چشم دو چشم - اغلب به علت دوربینی، اما گاهی اوقات به دلیل نزدیکبینی و یا نقص در سطح چشم یعنی آستیگماتیسم - می تواند منجر به تنبلی چشم شود. عینک ها یا لنزهای تماسی معمولا برای اصلاح این مشکلات انکساری استفاده می شود. در برخی از کودکان چشم تنبل بوسیله ترکیبی از استرابیسم و مشکلات انکساری ایجاد می شود.

• محرومیت هر گونه مشکل با یک چشم - مانند یک ناحیه ابری در لنز (آب مروارید) - می تواند بینایی دقیق چشم کودک را از بین ببرد. آمبلوپی محرومیت در دوران بارداری نیازمند درمان فوری برای جلوگیری از از بین رفتن بینایی دائمی است. آمبلیوپی محرومیت از محرومیت اغلب منجر به شدیدترین حالت تنبلی چشم میشود.

ریسک فکتورها

پارامترهایی که باعث افزایش خطر ابتلا به تنبلی چشم میشوند عبارتند از:

• تولد زودرس

• جسه ی کوچک به هنگام تولد

• سابقه خانوادگی تنبلی چشم

• ناتوانایی ها یا معلولیت های پیشرفته

عوارض جانبی

تنبلی چشم درمان نشده می تواند باعث از بین رفتن دائمی بینایی شود. تنبلی چشم علت از دست رفتن بینایی دائمی در 2.9 درصد بزرگسالان است.

تشخیص و درمان

پزشک شما یک امتحان کامل چشم، برای بررسی سلامت چشم، در خصوص انحراف چشم، تفاوت توان بینایی دو چشم و بینایی بد در هر دو چشم را انجام می دهد. قطره چشم معمولا برای گشاد کردن قرنیه چشم استفاده میشود. قطره چشم منجر به تاری دید میشود که میتواند چند ساعت تا یک روز طول بکشد.

روش مورد استفاده برای تست بینایی بستگی به سن و مرحله رشد کودک شما دارد.

کودکان کمتر از 3 سال. برای تشخیص آب مروارید می توان از دستگاه بزرگنمایی روشن استفاده کرد. تست های دیگر می توانند توانایی نوزاد یا کودک نو پا را برای خیره شدن به یک جسم و یا دنبال کردن یک شی متحرک ارزیابی کنند.

کودکان 3 سال و بالاتر. تست ها با استفاده از تصاویر یا حروف می تواند بینایی کودک را ارزیابی کند. هر یک از چشم ها به نوبه خود جداگانه ارزیابی میشوند.

درمان

مهم است که درمان تنبلی چشم در دوران کودکی، زمانی که ارتباط پیچیده بین چشم و مغز شکل می گیرد، شروع شود. بهترین نتایج برای شروع درمان قبل از 7 سالگی اتفاق می افتد، اگرچه نیمی از کودکان بین 7 تا 17 ساله به درمان پاسخ می دهند.

گزینه های درمان به علت علت تنبلی چشم و اینکه چقدر این وضعیت روی دید کودک شما تأثیر می گذارد بستگی دارد. پزشک شما ممکن است درمان های زیر را توصیه کند:

• عینک های اصلاح کننده عینک ها یا لنزهای تماسی می توانند مشکلات را از قبیل نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم که به تنبلی چشم می انجامند برطرف کند.

• چشم بند. برای تحریک چشم ضعیف، ممکن است پچ چشم بر روی چشم قوی تر کودک شما قرار داده شود. پچ معمولا به مدت دو تا شش ساعت در روز پوشیده می شود.

• فیلتر Bangerter  این فیلتر مخصوص بر روی لنز عینک چشم قوی قرار میگیرد. فیلتر چشم دید چشم قوی را تار می کند و مانند یک پچ چشم عمل می کند تا چشم های ضعیف را تحریک کند.

• قطره چشم. دو هفته یکبار قطره چشمی حاوی یک داروی به نام آتروپین (ایزوپتو آتروپین) می تواند بینایی چشم قوی تر را به صورت موقت تار کند. این باعث می شود که کودک شما از چشم ضعیفتر استفاده کند و جایگزین پوشیدن پچ شود. عوارض جانبی این روش شامل حساسیت به نور است.

• عمل جراحي. اگر چشم کودک شما انحراف داشته باشد، پزشک ممکن است تصحیح توسط جراحی برای عضلات چشم را توصیه کند. اگر کودک دارای پلک ها افتاده یا آب مروارید باشد، نیز ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

درمان های مبتنی بر فعالیت - مانند نقاشی، انجام پازل یا بازی های کامپیوتری - در حال حاضر در دسترس هستند. اثربخشی افزودن این فعالیت ها به درمان های دیگر ثابت نشده است.

برای اکثر کودکان مبتلا به تنبلی چشم، درمان مناسب بین چند هفته تا چند ماه بینایی را بهبود میدهد. درمان ممکن است از شش ماه تا دو سال ادامه یابد.

مهم است که کودک شما برای چک کردن بازگشت مجدد تنبلی چشم پس از درمان مورد بررسی قرار گیرد (که می تواند در تا 25 درصد از کودکان با این وضعیت اتفاق بیفتد). اگر تنبلی چشم بازگردد، نیاز است که درمان از نو شروع شود.