عینک طبی و عینک آفتابی

 

آستیگماتیسم یک مشکل شایع است که در آن سطح چشم و یا قرنیه انحنای طبیعی ندارد و منجر به تاری دید می شود.

 

انحنای غیر طبیعی قرنیه به این معنی است که وقتی نور به چشم وارد می شود، به درستی روی شبکیه متمرکز نمی شود، در نتیجه تصویر ایجاد شده ناواضح خواهد بود.

آستیگماتیسم ممکن است ناشی از نامنظمی عدسی هایی باشد که در پشت قرنیه قرار دارد.

مشکل آستیگماتیسم می تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد و معمولا مادرزادی است ، اما همچنین می تواند پس از عمل چشم یا وارد شدن صدمه به چشم ایجاد شود.

آستیگماتیسم جزئی از گروه مشکلات چشمی است که خطاهای انکساری نامیده میشوند. این مشکل زمانی اتفاق می افتد که قرنیه یا لنز کاملا صاف نیست یا انحنای ثابتی ندارد.

سایر خطاهای انکساری عبارتند از نزدیک بینی، دوربینی و پیری چشم، که با افزایش سن اتفاق می افتد.

خطاهای انکساری حدود نیمی از بزرگسالان در ایالات متحده (ایالات متحده آمریکا) را در سن 20 سالگی و بیشتر تحت تأثیر قرار می دهند.

 

حقایقی اساسی در مورد آستیگماتیسم

 

در اینجا برخی از نکات کلیدی در مورد آستیگماتیسم را بیان میکنیم. اطلاعات بیشتر در ادامه مقاله مورد اشاره قرار خواهند گرفت.

• آستیگماتیسم یک نوع خطای انکساری است.

• آستیگماتیسم مشکلی شایع است.

• آستیگماتیسم ناشی از انحنای غیر طبیعی قرنیه یا لنز است.

• جراحی لیزری اغلب می تواند آستیگماتیسم را اصلاح کند.

 

آستیگماتیسم چیست؟

  آستیگماتیسم به انحنای غیرمعمول قرنیه و هر گونه نقص در بینایی که در نتیجه آن رخ می دهد اطلاق میشود.

آستیگماتیسم اصطلاحی است که برای شکل نامنظم سطح چشم (قرنیه) استفاده می شود.

انحنای غیر طبیعی قرنیه به این معنی است که وقتی نور به چشم وارد می شود، به درستی روی شبکیه متمرکز نمی شود، در نتیجه یک تصویر نامشخص ایجاد میگردد.

قرنیه عاری از آستیگماتیسم یک شکل کاملا گرد توپی شکل دارد.

با آستیگماتیسم، سطح چشم بیشتر شبیه فوتبال است.

بدین ترتیب نور در دو نقطه در پشت چشم متمرکز می شود، و این باعث ایجاد تاری در بینایی میگردد.

آستیگامتیسم همچنین ممکن است به علت شکل غیرمعمول لنزی که در پشت شبکیه قرار میگیرد ایجاد شود

 

تشخیص

 

بسیاری از کودکان در حین تولد دچار به آستیگماتیسم هستند، ولی تا زمانی که آززمایش بینایی صورت نگیرد متوجه آن نخواهند شد.

ممکن است در صورت عدم شناسایی آستیگماتیسم در فرد، موجب اختلال در مطالعه و تمرکز افراد در مدرسه شود. 

یک متخصص چشم میتواند از ابزارهای زیر برای معاینه چشم استفاده کند:

• آزمون تست چشم: این آزمون شامل خواندن حروف در یک جدول است. حروف در هر ستون به طور پیوسته کوچکتر می شوند.

• شماره آستیگماتیک: چارتی یک سری از خطوط را نشان می دهد که یک نیم دایره را تشکیل می دهند. افراد با دید کامل، خطوط را به وضوح می بینند، در حالی که افراد مبتلا به آستیگماتیسم تار می بینند، و نمیتوانندواضح تر از دیگران خطوط را ببینند.

• کراتومتر ویا قرینه سنج: این دستگاه نور منعکس شده را از سطح قرنیه اندازه گیری می کند. این روش شعاع انحنای قرنیه را اندازه گیری می کند و می تواند میزان انحنای غیر طبیعی را ارزیابی کند.

• توپوگرافی قرنیه: این روند اطلاعات بیشتری در مورد شکل و منحنی قرنیه ارائه می دهد.

انجمن چشم پزشکی امریکا معاینه چشم را در بازه های زمانی زیر پیشنهاد میدهد:

• در شش ماهگی

• در سه سالگی

• قبل از ورود به مدرسه

• و دو سال یکبار بعد از آن

برای کودکان با خطر بالا، معاینه چشم هر سال توصیه می شود.

بزرگسالان باید هر دو سال یک بار آزمایش چشم داشته باشند و در صورت داشتن مشکلات مزمنی مانند دیابت معاینات بیشتری هم نیاز است.

 

علائم

 

موارد زیر علائم و نشانه های متداول آستیگماتیسم هستند:

• تاری دید یا به هم ریختگی تصویر در تمام فواصل

• سردرد

• پرخاشگری بیش از حد

• کشیدگی عضلات چشم، به ویژه هنگامی که چشم برای مدت طولانی تمرکز می کند، همانند خواندن از کاغذ یا مانیتور کامپیوتر

• مشکل رانندگی در شب

 

فرد مبتلا به این علائم ممکن است آستیگماتیسم نداشته باشد، اما بهترین راه انجام یک معاینه چشم است.

 

عوامل

آستیگماتیسم زمانی اتفاق می افتد که انحنای نامنظم در قرنیه، لنز یا هر دو وجود دارد.

قرنیه یک لایه شفاف از بافت است که جلوی چشم را پوشش می دهد. قرنیه، نور را به قسمت پشت چشم منتقل می کند و چشم را از عفونت و آسیب محافظت می کند

 آستیگماتیسم میتواند باعث تاری دید شود.

قرنیه با انحنای صحیح می تواند شکل صحیح نور را خم کند یا بشکند تا آن را به درون چشم هدایت کند.

در یک فرد مبتلا به آستیگماتیسم، قرنیه اغلب به تخم مرغی شکل بوده و دارای دو انحنای متفاوت است. این مورد گاهی اوقات به عنوان آستیگماتیسم قرنیه شناخته می شود.

به دلیل دو انحنای متفاوت، اشعه های نور به جای یک بر روی دو نقطه در شبکیه متمرکز می شوند. اگر آستیگماتیسم شدید باشد، این امر باعث تاری دید و گاهی دوبینی می شود.

دقیقا معلوم نیست که چرا برخی از افراد با قرنیه ای با انحنای نادرست متولد می شوند، اما ممکن است یک مولفه ژنتیکی وجود داشته باشد.

در مقایسه با افرادی که به موقع متولد میشوند، درصد بیشتری از نوزادانی که زودرس هستند، آستیگماتیسم دارند.

برخی از انواع جراحی یا آسیب های چشم که موجب آسیب در قرنیه می شوند ممکن است سبب آستیگماتیسم شوند.

کراتوکونوس یک اختلال دژنراتیو چشم است که در آن قرنیه به تدریج فرو می ریزد و به شکل مخروطی تغییر می کند. این پدیده می تواند یک بیماری به نام آستیگماتیسم نامنظم ایجاد کند.

 

درمان

 

اگر آستیگماتیسم خفیف باشد، پزشک ممکن است هیچ درمانی را پیشنهاد نکند.

در غیر این صورت، لنزهای تصحیح کننده روش معمول هستند و برخی از افراد ممکن است از جراحی لیزر بهره مند شوند.

لنزهای تصحیح کننده برای درمان آستیگماتیسم

لنزهای تصحیح کننده، اشعه های نور ورودی را خم می کنند تا خطای ناشی از انحراف معیوب را جبران کنند. به این ترتیب، تصاویر به درستی روی شبکیه چشم تشکیل می شوند.

این عدسی ها ممکن است به شکل عینک یا لنزهای تماسی باشد که یک تجویز متداول برای نزدیک یا دور بینی شامل توان کروی(sphere power) است که دیدگاه را تصحیح می کند.

• لنزهای آستیگماتیسم به موارد زیر نیازمندند:

• توان کروی برای اصلاح نزدیک بینی یا دوربینی

• توان استوانه ای برای تصحیح آستیگماتیسم

• تعیین محور که موقعیت اصلاح استوانه ای را مشخص میکند

عینک ممکن است برای کودکان زیر 12 سال بهتر باشد.

هر کسی که از لنزهای تماسی استفاده می کند باید از نگهداری صحیح و بهداشت لنز آگاه باشد تا خطر عفونت چشم را کاهش دهد.

 

ارتوکراتولوژی یا درمان انکساری قرنیه

 

این روش شامل استفاده از لنزهای مخصوص فیت شده ی سخت است. مبرای مثال برای استفاده در طول شب برای اصلاح شکل قرنیه. این روش به طور دائمی بینایی را بهبود نمی بخشد، اما ممکن است فرد متوجه شود بعد از استفاده از آنها در تمام طول روز بینایی بهتری دارد.

طیف گسترده ای از لنز ها برای انتخاب وجود دارد.

 

انواع

 

علاوه بر آستیگماتیسم قرنیه ای که متداول ترین نوع است، انواع دیگری از آستیگماتیسم هم وجود دارد:

 

آستیگماتیسم لنزی(عدسی یا لنتیکولار)

 

این نوع آستیگماتیسم شبیه به آستیگماتیسم قرنیه است، اما به جای قرنيه بر روی لنز تاثیر می گذارد.

به جای انحنای کامل، لنز دارای تغییراتی است که باعث می شود تصاویر به صورت ناقص به پشت چشم و یا شبکیه چشم، برسند. اکثر بیماران مبتلا به آستیگماتیسم لنتیکولار دارای قرنیه با شکل نرمال هستند.

 

روشهای دیگر طبقه بندی آستیگماتیسم

 

آستیگماتیسم همچنین می تواند براساس سایر خطاهای انکساری که وجود دارد طبقه بندی شود.

آستیگماتیسم مایوپیک زمانی اتفاق می افتد که آستیگماتیسم با نزدیکی بینی همراه است و دو منحنی در مقابل شبکیه متمرکز میشود شود.

آستیگماتیسم هایپروپیک زمانی است که دوربینی با آستیگماتیسم همراه است و دو منحنی پشت شبکیه متمرکز است.

آستیگماتیسم مخلوط زمانی است که یک منحنی دوربین و دیگری نزدیکبین است.

آستیگماتیسم همچنین می تواند به طور منظم یا نامنظم باشد.

اگر منظم باشد، دو منحنی در زاویه 90 درجه به یکدیگر قرار دارند، اما اگر نامنظم باشد، زاویه 90 درجه نیست.

آستیگماتیسم نامنظم می تواند ناشی از آسیب، جراحی، یا مشکل چشمی شناخته شده ای به نام کراتوکونوس باشد که در آن قرنیه به تدریج نازک تر می شود.

 

جراحی

 جراحی لیزری یک گزینه برای درمان آستیگماتیسم است، اما با خطراتی نیز همراه است.

برخی از افراد مبتلا به آستیگماتیسم می توانند با روشهای جراحی چشم لیزری درمان شوند، که رایجترین آنها لیزیک(LASIK)  است.

لیزیک: پزشک با استفاده از یک دستگاه به نام کراتوم برای برش نازک و گرد در قرنیه استفاده می کند.

جراح فلپ را بلند می کند و لیزر اگزایمر شکل قرنیه زیر فلپ را شکل می دهد.

لیزیک درد کمتری نسبت به سایر روش ها ایجاد می کند و بیمار بینایی خود را طی چند روز باز می یابد.

گزینه های دیگر لیزر عبارتند از:

فوتوریفرکتیو کراتکتومی (PRK): مقداری از لایه محافظ خارجی قرنیه حذف می شود. لیزر اکسایمر با از بین بردن بافت، شکل قرنیه را تغییر می دهد.

هنگامی که قرنیه بهبود می یابد، معمولا انحنا حالت کروی کاملی به خود میگیرد. این روش ممکن است درد متوسط تا شدید ایجاد کند.

لازک: یک لایه نازک قرنیه توسط جراح برداشته می شود و یک لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می شود. سپس بافت قرنیه جایگزین می شود.

لایه بسیار ظریفتری تحت تاثیر قرار می گیرد و باعث می شود چشم در مقایسه با روش PRK کمتر آسیب پذیر شود. این عمل جراحی اگر فرد قرنیه نازک داشته باشد و قادر به لیزیک نباشد ترجیح داده میشود. با این حال، معمولا از لیزیک بیشتر دردناک است.

 

چه کسی باید از جراحی لیزری اجتناب کند

 

ممکن است جراحی لیزری چشم مناسب نباشد، اگر: 

• بیمار زیر 18 سال سن داشته باشد

• بینایی چشم فرد همچنان در حال تغییر است، برای مثال افراد مسن تر. بینایی باید در طول یک سال منتهی به عمل پایدار باشد.

• بیمار مبتلا به دیابت باشد، که ممکن است جراحی چشم مشکلات چشمی ناشی از دیابت را تشدید کند.

• بیمار مادری باردار یا شیرده باشد، زیرا افت و خیز در هورمون ها ممکن است باعث نتیجه غیر دقیق شود.

• فرد دارای بیماری ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا HIV است، زیرا پس از جراحی ممکن است بیماری اش سخت تر شود.

• فرد دارای مشکل چشمی دیگری مانند آب مروارید و گلوکوم است، که نیاز دارد ابتدا آنها را درمان کند.

• فرد از داروهای خاصی نظیر Accutane یا پردنیزون خوراکی استفاده میکند.

 

خطرات

 

حطرات جراحی میتواند شامل موارد زیر باشد:

• خطاهای انکساری: جراح مقدار اشتباهی بافت را از بین می برد و دید بیمار بدتر می شود.

• رگرسیون: نقص دید پس از جراحی تجدید می شود

• از بین رفتن بینایی: دید بعضی از افراد ممکن است پس از عمل جراحی را بدتر شود

• خشکی چشم: این یک مشکل رایج پس از جراحی لیزری چشم است.

در بیشتر کشورها ریسک عوارض کم است.

همچنین بیماران باید اطمینان حاصل کنند که جراحان آنها واجد شرایط و با تجربه هستند.